Jaki rodzaj spółki wybrać?

Jaki rodzaj spółki wybrać?

Co to jest spółka?

Jaki rodzaj spółki wybrać? Spółka powstaje w wyniku zawarcia umowy między wspólnikami, którzy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz ewentualnie przez
współdziałanie w inny określony sposób.

Jaki rodzaj spółki wybrać? Formy prawne

Zasadniczo w Polsce obowiązuje zasada swobody podejmowania działalności gospodarczej oraz swoboda wyboru formy tejże działalności.
Zasada wolności gospodarczej nie ma jednak charakteru absolutnego, gdyż występują ograniczenia dwojakiego rodzaju:

• ograniczenia podmiotowe dotyczące tego, kto może podejmować działalność gospodarczą
• przedmiotowe dotyczące warunków, które muszą zostać spełnione dla prowadzenia danej działalności.

Jaki rodzaj spółki wybrać? Generalnie działalność gospodarcza może być prowadzona w dowolnej prawem przewidzianej formie. Niekiedy jednak ustawa nakazuje zastosowanie ściśle określonej
formy działalności.

Generalną zasadą jest przeznaczenie spółek osobowych dla działalności gospodarczej mniejszych rozmiarów, natomiast spółek kapitałowych oraz spółki komandytowo-akcyjnej dla znaczniejszych przedsięwzięć gospodarczych.

Spółki możemy podzielić na:

• spółki prawa handlowego
  

Spółka handlowa to forma współdziałania w celu zarobkowym co najmniej dwóch osób. Wyjątkiem są spółki z o.o. i akcyjna, które może założyć jeden podmiot, o ile założyciel nie jest jednoosobową spółką z o.o.. Funkcjonowanie spółek handlowych regulują przepisy prawa oraz wspólnicy bądź akcjonariusze w umowie albo statucie spółki.

• spółki prawa cywilnego

Spółka cywilna działa na mocy przepisów art. 860 – 875 kc. Powstaje w drodze umowy, w myśl której wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego poprzez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Umowa ta powinna być zawarta w formie pisemnej dla celów dowodowych, ale uchybienie wobec tego wymogu nie jest powodem stwierdzenia nieważności umowy (Kodeks cywilny z dn. 23 kwietnia 1964, art. 860 kc.)

Generalnie do form prawnych przedsiębiorstwa (oprócz spółki cywilnej) zalicza się:

• jednoosobowe przedsiębiorstwa osoby fizycznej
• spółki prawa handlowego, w tym:

a/ spółki osobowe:

• jawna oraz partnerska
• komandytowa oraz komandytowo – akcyjna

W spółkach osobowych najważniejsze znaczenie mają osoby wspólników, ich
kwalifikacje oraz wykonywana praca. Za zobowiązania takiej spółki wspólnicy, co do zasady, odpowiadają całym swoim majątkiem.

b/ spółki kapitałowe:

• z ograniczoną odpowiedzialnością
• spółka akcyjna

W spółkach kapitałowych najważniejszy jest dostarczany przez wspólników kapitał.    Wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki, ale ryzykują jedynie    wniesionym wkładem.

Odrębnym zagadnieniem są takie formy prawne, jak:

•  spółki joint venture oraz spółdzielnie.

Jaki rodzaj spółki wybrać? Klasyfikacja spółek

Podział spółek prawa handlowego prezentuje poniższy wykres:

Zakres odpowiedzialności za sprawy spółki

W spółce jawnej nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki ponoszą
wszyscy jej wspólnicy, natomiast w spółce komandytowej i komandytowo-akcyjnej zasada ta w pełni odnosi się do komplementariuszy.
Dopuszczalna jest optymalizacja zakresu odpowiedzialności poprzez odpowiednie zaprojektowanie struktury spółki komandytowej lub spółki komandytowo-akcyjnej. Komandytariusz w spółce komandytowej odpowiada do wysokości sumy komandytowej, natomiast akcjonariusz w spółce komandytowo-akcyjnej nie odpowiada za zobowiązania spółki.

Wspólnicy w spółkach kapitałowych nie odpowiadają za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem, ale ich ryzyko w przypadku niepowodzenia działalności ogranicza się jedynie do wniesionych wkładów.

Konieczność osobistego zaangażowania w prowadzenie spółki

Każdy ze wspólników w spółkach osobowych uczestniczy w prowadzeniu spraw spółki, ale umowa spółki może jednak pozbawić konkretnego wspólnika tego prawa.

Konieczność osobistego zaangażowania może być ograniczona do minimum dla
inwestora uczestniczącego jako komandytariusz spółki komandytowej lub akcjonariusz
spółki komandytowo-akcyjnej. Zasadniczo bowiem na podstawie przepisów komandytariusz nie ma prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

Akcjonariusz spółki komandytowo-akcyjnej uczestniczy w prowadzeniu jej
spraw jedynie poprzez udział w podejmowaniu uchwał przez walne zgromadzenie.

W spółkach kapitałowych ciężar prowadzenia spraw spoczywa na organie odrębnym od
organu właścicielskiego, tj. na zarządzie. Osobiste zaangażowanie udziałowców/wspólników ogranicza się do wypowiadania się (w formie uchwał) w najważniejszych sprawach dotyczących spółki, w ramach zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Udziałowiec/wspólnik może uczestniczyć w zarządzaniu spółką jako członek zarządu.

Jaki rodzaj spółki wybrać? Formy opodatkowania

Istotną różnicą pomiędzy prowadzeniem działalności gospodarczej w formie spółki
osobowej oraz kapitałowej jest sposób opodatkowania.
Podatnikami w spółce osobowej są wyłącznie wspólnicy tych spółek, a nie sama spółka.
Stąd też opodatkowaniu podlega wyłącznie dochód uzyskany przez wspólnika.

W zależności od tego, czy wspólnik jest osobą fizyczną, czy prawną, będzie podlegał
podatkowi dochodowemu od osób fizycznych lub prawnych.
Dochód spółki kapitałowej podlega opodatkowaniu dwukrotnie. Raz na poziomie spółki
jako podatnika podatku dochodowego od osób prawnych, a następnie na poziomie
wspólnika uzyskującego wypłatę dywidendy.

Koszty założenia spółki

W spółkach kapitałowych oraz w spółce komandytowo-akcyjnej istnieje wymóg wpłacenia kapitału zakładowego przez wspólników, w spółkach:

• z ograniczoną odpowiedzialnością na poziomie 5.000 złotych
• akcyjnej, dla której jest to kwota w wys. 100.000 złotych
• komandytowo-akcyjnej, w odniesieniu do której jest to kwota 50.000 złotych.W spółkach osobowych natomiast ze względu na brak kapitału zakładowego, wspólnicy mogą dowolnie określić wysokość swoich wkładów. Mogą założyć, że ich wkłady polegać będą na świadczeniu pracy lub usług. Wyjątkiem są spółki komandytowo-akcyjne.

Formalizm prowadzenia spółki

Funkcjonowanie spółek kapitałowych, w szczególności spółki akcyjnej, odznacza się
większym formalizmem oraz większym stopniem skomplikowania niż spółek
osobowych, co wiąże się np. z wymogiem sporządzenia aktu notarialnego z każdego walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Większe są  koszty funkcjonowania.

Kto może w Polsce zakładać działalność gospodarczą i uczestniczyć w sprawach spółki?

W zakresie wyboru formy działalności podobnie jak obywatele polscy, działalność gospodarczą mogą podejmować osoby fizyczne, prawne oraz inne jednostki organizacyjne posiadające zdolność prawną, pochodzące z:

• państw członkowskich Unii Europejskiej
• obszaru EOG: Norwegii, Islandii oraz Liechtensteinu
• państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,
  na podstawie umów zawartych przez te państwa z UE i jej państwami członkowskimi
• obywatele państw innych niż wymienione powyżej, którzy są:
  – członkami rodzin osób wskazanych powyżej
  – posiadają zezwolenie na zamieszkanie na podstawie ustawy o cudzoziemcach
  – mają status szczególny (np. uchodźcy, zezwolenie na osiedlanie się czy pobyt
  tolerowany) lub Kartę Polaka.