Co to jest działalność nierejestrowa?
Działalność nierejestrowa jest stosunkowo nową formą prowadzenia działalności gospodarczej.
Na tego rodzaju działalność stosowane są trzy różne określenia, takie jak:
– działalność nierejestrowa – gdyż nie podlega wpisowi do rejestru
– nieewidencjonowana – nie podlega ewidencji, czyli wpisowi do CEIDG tak, jak tradycyjna forma działalności gospodarczej
– nierejestrowana – oznacza, że nie została zarejestrowana.
Wszystkie trzy pojęcia oznaczają to samo i są stosowane zamiennie.
Na czym polega działalność nierejestrowa?
Działalność nierejestrowa to działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia.
Art. 5.1. Prawa przedsiębiorców stwierdza, iż:
Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (…), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.
Zatem działalność nierejestrowa nie jest uznawana za działalność gospodarczą w rozumieniu powyższej ustawy.
Kiedy jednak przekroczymy w jakimś miesiącu limit 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, natychmiast przestajemy być kwalifikowani, jako osoby prowadzące działalność nierejestrową (nieewidencjonowaną) i stajemy się przedsiębiorcami.
Podstawowe warunki, jakie trzeba spełnić, aby daną działalność uznać za nierejestrową.
Ważny jest nie tylko poziom dochodu, jaki nie może być przekroczony, ale jeszcze 2 inne warunki:
– warunek ciągłości – jeśli prowadzimy aktywność jednorazowo, to nie można mówić o ciągłości,
– warunek zorganizowania – jeśli pomagamy znajomemu w wykonaniu jakiejś pracy, to nie jest to działalność zorganizowana.
Działalność nierejestrową może wykonywać osoba fizyczna, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej – art. 5 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców.
Powyższy warunek ograniczył możliwość nadużyć i wyrejestrowywania firm już działających po to, aby skorzystać z nowej możliwości aktywności na rynku.
Abolicja co do nowych przepisów o działalności nierejestrowej
Po wprowadzeniu nowych przepisów o działalności nierejestrowej zastosowano pewien wyjątek. Wyjątek zastosowano w odniesieniu do osób, które w okresie 12 miesięcy przed dniem wejścia w życie ustawy Prawo przedsiębiorców nie były wpisane do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub których wpis został wykreślony z CEiDG wcześniej niż 12 miesięcy przed dniem wejścia w życie Prawa przedsiębiorców, nawet jeżeli w okresie ostatnich 60 miesięcy przed dniem wejścia w życie tej ustawy wykonywały działalność gospodarczą.
Chodziło o umożliwienie takim osobom przejście z szarej strefy do legalnej działalności w oparciu o nowe przepisy o działalności nierejestrowej.
Cel wprowadzenia tego rodzaju rozwiązania?
Do kogo jest skierowana działalność nierejestrowa?
Przepisy o działalności nierejestrowej miały na celu ograniczyć aktywność gospodarczą, która nie kwalifikowała się wcześniej do żadnej z nisz rynkowych i prawnych. Odnosi się do drobnej działalności, aktywności, takiej jak:
– sprzedaż produktów na niewielką skalę, ale w sposób ciągły i zorganizowany,
– świadczenie usług na taką skalę, która nie obliguje do zakładania firmy.
Osoby, które najczęściej korzystają z tej formy aktywności gospodarczej, to:
– ludzie młodzi
– osoby próbujące swoich sił w biznesie na niedużą skalę.
Może to stanowić formę testowania rynku z myślą o tym, iż jeżeli dana działalność się rozwinie. Jeśli zacznie przynosić większy zysk, wówczas w sposób łatwy, niemal automatyczny, taka osoba staje się przedsiębiorcą. Musi wówczas jedynie zarejestrować działalność gospodarczą.
Tego rodzaju rozwiązanie było odpowiedzią na zapotrzebowanie rynku. Z drugiej strony uproszczeniem przy znacznym stopniu skomplikowania wymogów i obciążeń dla osób, które zakładają pełną działalność gospodarczą i rejestrują firmę. Stanowiło to pewną barierę dla osób, które chciałyby się sprawdzić w biznesie. Które nie mają środków ani pewności co do sukcesu na rynku na pierwszym etapie rozpoczynania aktywności.
Jest to również rozwiązanie dla osób, które mają jakiś pomysł na biznes, ale boją się od razu zakładać pełną działalność gospodarczą.
Czy osoba niepełnoletnia może prowadzić działalność nierejestrową?
Nie. Ponieważ nie posiada zdolności do pełnych czynności prawnych.
Czy prowadzenie działalności nierejestrowej wymaga opłacania składek ZUS czy innych?
Nie. Nie trzeba płacić ZUS, ani innych składek, np. ubezpieczenia zdrowotnego.
Jakie są podstawowe kryteria do oceny czy prowadzimy czy nie działalność nierejestrowaną i co należy sprawdzać systematycznie?
– wysokość minimalnego wynagrodzenia, które może co roku ulegać zmianie
– okres, w którym przychód należny został uzyskany, tj. miesięcznie
– stosunek uzyskanego przychodu do kwoty dopuszczalnej ustalanej w odniesieniu do wysokości minimalnego wynagrodzenia.
Działalność nierejestrowa a działalność okazjonalna
Nie jest to to samo. Okazjonalna sprzedaż kolekcji płyt nie stanowi działalności nierejestrowanej.
Na co jeszcze trzeba zwracać uwagę?
– dopuszczalny limit w odniesieniu do działalności nierejestrowej dotyczy przychodu a nie dochodu:
dochód = przychód minus koszty jego uzyskania
– działalność nierejestrowa nie zwalnia z obowiązków podatkowych.
– osoby prowadzące działalność nierejestrową nie muszą stosować kas fiskalnych. Nie muszą stosować takiej ewidencji, jak przy tradycyjnej działalności gospodarczej.
– przekroczenie wyznaczonego limitu przychodów powoduje, jak już wspomniano, że taka osoba staje się przedsiębiorcą. I nie ma znaczenia czy o tym wie czy nie. Nie jest także żadnym usprawiedliwieniem fakt, czy doszło do przeoczenia czy błędu.
W roku 2020 limit dla prowadzenia działalności nierejestrowej:
w porównaniu do roku 2019 wzrósł o 15,5% i próg przychodu wynosi 1300 zł brutto za okres miesiąca.
