Przedsiębiorca – czyli Kto?

Przedsiębiorca – czyli Kto?

Przedsiębiorca – czyli Kto? Jest wiele definicji tego pojęcia. do tej pory w obiegu funkcjonują różne określenia na osobę przedsiębiorcy, nie zawsze w pełni adekwatne. 

Historyczne ujęcie

Od dawna poszukiwano uniwersalnego określenia na osobę zajmującą się działalnością gospodarczą:

• w okresie międzywojennym w odniesieniu do osoby zajmującej się handlem używano określenia kupiec – art.2 ówczesnego kodeksu handlowego: była to osoba prowadząca wówczas przedsiębiorstwo zarobkowe. Przy czym pojęcie to dzielono na dwa rodzaje:
  – kupca nierejestrowego (zwykłego)
  – rejestrowego – taki, który prowadził działalność w większym zakresie.
  Kupcem nie był przedsiębiorca rolny ani osoby wolnego zawodu.
•  art.2 K.h. uchylono w roku 1965 i zaczęto używać pojęcia jednostka gospodarcza, która była powoływana do prowadzenia działalności gospodarczej.
• w okresie socjalizmu w Polsce nie było nowych pojęć na określenie przedsiębiorcy, gdyż nie było takiej potrzeby. W gospodarce dominowały przedsiębiorstwa państwowe.
• na mocy Ustawy Wilczka, w roku 1988, w art.2 pojawiło się prawna definicja pojęcia podmiot gospodarczy, które zastąpiło wcześniejsze określenia: kupiec i jednostka gospodarcza. W oparciu o tą ustawę po raz pierwszy wprowadzono 3 kategorie przedsiębiorców wg. kryterium podmiotowego:
  – osoby fizyczne
  – osoby prawne
  – podmioty nie mające osobowości prawnej. To ostatnie pojęcie wzbudzało sporo kontrowersji, gdyż do tej grupy zaliczano np. stowarzyszenia czy partie polityczne. Ewolucja prawnych podstaw pojęcia przedsiębiorcy
• Po raz pierwszy pojawiło się w Ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji – Ustawa z dn. 16 kwietnia 1993 r. (Tekst jednolity Dziennik Ustaw 2018, poz. 419 – u.z.k.). Wg. tej ustawy za przedsiębiorcę uważa się także te podmioty, których działalność gospodarcza jest działalnością uboczną.
• Kolejną aktem prawnym, który modyfikował pojęcie przedsiębiorcy – była ustawa Prawo działalności gospodarczej u.p.d.g., która dodawała do grupy podmiotów uznawanych za przedsiębiorcę: spółkę prawa handlowego nie mającą osobowości prawnej oraz wspólników spółki cichej.

Przedsiębiorca – czyli Kto?
Współczesne rozumienie

Obecnie w ustawodawstwie funkcjonuje szereg definicji przedsiębiorcy, zarówno tych stosowanych potocznie, jak i z punktu widzenia znaczenia prawnego.

W ujęciu potocznym:

• wg. Słownika Języka Polskiego: przedsiębiorca to osoba będąca właścicielem przedsiębiorstwa. W ujęciu prawnym:

1.  Jest to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą.

2. Przedsiębiorcami są także wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
Zakres podmiotowy definicji ustawowej:
– osoba fizyczna,
– prawna,
– jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną.
– wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej działalności gospodarczej.

Kodeks cywilny
Art. 431 Kc
Przedsiębiorcą jest osoba, o której mowa w art. 331 § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.

Osoba fizyczna jako przedsiębiorca

Gdy wykonuje działalność gospodarczą, czyli zorganizowaną, zarobkową, wykonywaną we własnym imieniu i w sposób ciągły. Spełnienie wymogu działania we własnym imieniu możliwe jest, gdy podmiot posiada pełną zdolność do czynności prawnych. Osoba fizyczna staje się przedsiębiorcą z chwilą wpisu do rejestru CEIDG.

Jako przedsiębiorca nie nabywa w związku z wykonywaniem działalności gospodarczej żadnej formy organizacyjno-prawnej, ale może w związku z tą działalnością być wspólnikiem spółki cywilnej, wykonywać wolny zawód, lub być samozatrudnioną albo rzemieślnikiem.

Osoba prawna jako przedsiębiorca
Status przedsiębiorcy ma tylko taki podmiot, który wykonuje działalność
gospodarczą. Nie będą przedsiębiorcami tzw. instytucjonalne osoby prawne, do których
zaliczamy np. Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego.

Podlega (co do zasady) wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego.
Sam wpis do rejestru przedsiębiorców KRS czyni z danego podmiotu przedsiębiorcę w
rozumieniu przepisów ustawy o krajowym rejestrze sądowym. Dopiero jednak wykonywanie działalności gospodarczej powoduje, że osoba prawna staje się przedsiębiorcą w rozumieniu Prawa przedsiębiorców.

Co istotne, dany podmiot nie traci statusu przedsiębiorcy w ujęciu formalnym w sytuacji gdy nie wykonuje działalności gospodarczej, lecz pozostaje wpisany do rejestru przedsiębiorców KRS

Ułomne osoby prawne
Chodzi przede wszystkim o spółki osobowe prawa handlowego, które są przedsiębiorcami w rozumieniu Prawa przedsiębiorców wówczas, gdy wykonują działalność gospodarczą.

Ustawa o KRS uznaje, że osoby są przedsiębiorcami pod warunkiem wpisu do rejestru.