Co to jest spółka cicha?
Co to jest spółka cicha? Pojęcie ogólne pojęcia„spółka” jest używane w kilku znaczeniach:
- po pierwsze – jako umowa,
- w sensie stosunku prawnego (stosunki między wspólnikami),
- po trzecie – jako ogół wspólników.
- w czwartym znaczeniu – jako organizacja mająca w pewnym sensie byt niezależny od wspólników.
W ustawodastwie brak jest jednej ogólnej definicji spółki. Istnieją jedynie definicje poszczególnych normatywnych jej rodzajów.
Co to jest spółka cicha? Elementy spółki cichej
Podstawowe elementy konstrukcji spółki cichej, niezależnie od przyjętej w danym
systemie prawnym regulacji:
– udział jednej osoby (wspólnika cichego) w działalności innej osoby (przedsiębiorcy)
– brak udziału w sprawach spółki oraz jej reprezentacji na zewnątrz
– brak odpowiedzialności wspólnika cichego za zobowiązania przedsiębiorcy
– przekazywanie części wkładu przez wspólnika cichego na rzecz przedsiebiorcy
– w zamian udział w zyskach z działalności przedsiębiorcy, w której wspólnik cichy partycypuje
Istotne cechy spółki cichej
Jak się wydaje wspólnym celem stron umowy spółki cichej jest osiągnięcie zysku. W ramach umowy występuje partycypacja wspólnika cichego w zyskach z działalności przedsiębiorcy.
Można mieć wątpliwości czy celem przedsiębiorcy w przypadku spółki cichej jest wyłącznie osiąganie zysku. Wydaje się, że w pierwszej kolejnościcelem jest uzyskanie środków na prowadzenie działalności gospdoarczej. Przedsiębiorca niekoniecznie od razu osiągnie zysk, natomiast wspólnik, który zainwestował w spółkę jest nastawiony na szybki zysk bez zaangażowania w sprawy spółki.
Nawet jeśli z umowy nie wynika jasno cel zaangażowania wspólnika cichego w sprawy spółki, to można go wywieść z przepisów art. 354 i 355 k.c..
Chodzi tutaj o należytą staranność w prowadzeniu spraw spółki przez przedsiębiorcę, mając cel społeczno-gospodarczy.
Wyodrębnić można tutaj dwie płaszczyzny zobowiązań w ramach spółki cichej:
1/ założenie prowadzenia działalności gospodarczej tak, aby przynosiła zyski
2/ gwarancja wypłaty części zysku z tej działalności na rzecz wspólnika cichego.
Ten ostatni może kierować wobec przedsiębiorcy dwa rodzaju roszczeń:
a/ z tytułu wniesienia wkładu w sytuacji, gdy przedsiębiorca uchylałby się od wypłaty części zysku,
b/ z tytułu niewypłaconego zysku.
Obydwa roszczenia spajają się w jeden wspólny element tj. indywidualny interes wspólnika cichego przejawiający sią w chęci osiągnięcia przez niego zysku z cudzej działalności. Zysk ten stanowi dla niego rekompensatę za wniesiony wkład do biznesu przedsiębiorcy.
Jak wynika z powyższej analizy interes przedsiębiorcy nie jest do końca tożsamy z interesem wspólnika cichego. Wspólnik cichy chce w zamian za jak najmniejszy wkład uzyskać jak największy udział w zyskach. Ponadto im większy wkład, tym większy poziom ryzyka wspólnika cichego i strat w sytuacji niepowodzenia przedsięwzięcia, w które zainwestował. Z drugiej strony, w niektórych biznesach, aby rozwinąć działalność wymagany jest większy wkład. Zatem wielkość zainwestowanego kapitału przez wspólnika cichego może determinować przyszły poziom osiąganych zysków z przedsiębiorstwa.
Należy także zakładać, że w prowadzeniu przedsiębiorstwa wspólnik cichy się nie angażuje jawnie,, stąd nazwa.
Istotą spółki cichej można interpretować jako działanie przedsiębiorcy dla wspólnego interesu swojego oraz wspólnika cichego. Zamiarem stron nie jest zatem związanie się w formie spółki, ale realizacja indywidualnych, przeciwstawnych interesów.
Rozbieżności między istotą spółki a jej rzeczywistymi celami
Nie tylko nazwa tego rodzaju spółki jest myląca, ale także używane w stosunku do niej pojęcia, które nie odzwierciedlają rzeczywistych relacji między stronami stosunku, np.:
- wspólnik cichy w rzeczywistości nie jest żadnym wspólnikiem, gdyż nie bierze udziału w sprawach spółki. Jest tak naprawdę jedynie inwestorem. Ewentualnie można określić wspólnika cichego jako udziałowca Udziałowiec- Akcjonariusz- Wspólnik
Nie jest zatem ani przedsiębiorcom, ani wspólnikiem.
natomiast nazwa drugiej strony czyli przedsiębiorcy oddaje jej prawdziwy charakter. To przedsiębiorca jest właścicielem firmy i do niego należy zysk, którym dzieli się ze wspólnikiem cichym w zamian za wniesiony przez niego wkład. Poza tym sprawy spółki prowadzi wyłącznie przedsiębiorca, a jego zysk jest pomniejszony przez wypłatę jego określonej części na rzecz wspólnika cichego.
Inne wątpliwości co do spółki cichej
Wspólnicy mogą takż ustalić kwestie partycypowanie w stratach spółki, ale nie jest to wymagane.
Ponadto wspólnik cichy może uczestniczyć jednocześnie w kilku spółkach cichych.
Zatem ten rodzaj spółki daje pewne możliwości inwestowania w różne spółki przez wspólnika cichego, który chce osiągąć zyski, ale nie chce czy może się angażować w sprawy spółki cichej. Jest to atrakcyjna forma dla wspólnika cichego, kiedy to posiadając kapitał, przy większej skali inwestycji brakuje interesujących możliwości inwestowania.
Poza tym może on zdywersyfikować swoje inwestycje i wkłady nie tylko w jedną spółkę, ale większą ich ilość.
Warunek otrzymania zysku przez wspólnika cichego
Warunkiem wypłaty zysku przez przedsiębiorcę na rzecz wspólnika cichego jest:
- po pierwsze – jego osiągnięcie
- podstawą roszczenia co do wypłaty zysku jest oczywiście umowa, gdyż jest to „stosunek umowny”
