Udziałowiec – Akcjonariusz – Wspólnik
Udziałowiec-Akcjonariusz – Wspólnik. Kto to jest udziałowiec? Inaczej z ang. stakeholder. Kojarzy się nam także z pojęciami pokrewnymi, takimi jak akcjonariusz czy wspólnik.
Udziałowiec a akcjonariusz
Słowa udziałowiec i akcjonariusz używane są często zamiennie, co nie jest do końca prawidłowe., gdyż:
- Akcjonariuszem nazywamy osobę, która nabyła akcje spółki akcyjnej lub komandytowo-akcyjnej, natomiast
- Udziałowiec to posiadacz udziałów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.Udziałowiec a struktura własności
Pojęcie udziałowca jak i akcjonariusza wiążą się z własnością oraz strukturą własności. Można wyróżnić kilka typów struktury własności:
− własność rozproszoną (brajk właściciela posiadającego 20% udziałów czy akcji),
− własność skoncentrowaną (jeden największy akcjonariusz dysponuje
20–50% udziałów i głosów spółki),
− własność rodzinną (jedna osoba lub rodzina jest właścicielem większości udziałów i głosów spółki),
− własność państwową (gdzie władze lokalne lub centralne posiadają
większość udziałów i głosów spółki).
Rozproszona struktura własności oznacza ograniczenie wpływu właścicieli na podejmowane decyzje – tzw. zjawisko rozdzielenia własności od kontroli.
Akcjonariuszom zależy przede wszystkim na maksymalizacji wartości posiadanych akcji.
Jeśli kontrolujący właściciel posiada duże udziały w firmie, stara się maksymalizować wartość firmy. Gdy dominujący udziałowiec sam nie jest menedżerem, posiada duże możliwości monitorowania menedżerów.
Udziałowiec dominujący – wady
Jednak obecność udziałowca dominującego nie jest wcale tak korzystną sytuacją, jak się może wydawać. Inwestorom dominującym zarzuca się dążenie do realizacji własnego interesu kosztem pozostałych udziałowców. Naruszanie praw jednych inwestorów (zwłaszcza mniejszościowych) przez innych jest jednym z najważniejszych problemów w firmach.
Nadmierna koncentracja własności wiąże się także z nadmierną kontrolą menedżerów, którzy będą czuli się pod presją. Istnieje także opinia, że koncentracja własności przyczynia się do wzrostu wartości firmy i czy też jakoby miała służyć dobru pozostałych udziałowców.
Akcjonariusz
Akcjonariusz posiada określone prawa. Można je podzielić na prawa majątkowe i korporacyjne.
Wśród praw majątkowych wymienić można:
– prawo do udziału w zysku,
– do poboru nowych akcji
– prawo do uczestniczenia w podziale majątku spółki w przypadku jej likwidacji.
Do praw korporacyjnych należą:
– prawo do uczestniczenia w walnym zgromadzeniu akcjonariuszy z prawem głosu,
– bierne i czynne prawo wyborcze przy wybieraniu organów spółki,
– prawo do zaskarżania uchwał walnego zgromadzenia,
– kontrolowania działalności organów zarządzających i nadzorczych,
– prawo do informacji o stanie spółki oraz jej dokumentacji.
Akcjonariusz dominujacy
Dominujący akcjonariusz często podejmuje działania, które naruszają podstawowe przepisy dot. funkcjonowania przedsiębiorstwa, gdyż czuje się niemal właścicielem firmy. W związku z tym może dochodzić do naruszenia podstawowej zasady działania spółki, tj. przyznawania akcjonariuszom dywodendy. Akcjonariusz dominujący może przyczyniać się do nierównego traktowania innych drobniejszych akcjonariuszy. Niejednokrotnie dominujący akcjonariusz próbuje wpływać na przebieg walnych zgromadzeń akcjonariuszy, poprzez:
- przesuwanie terminu,
- przerywanie obrad,
- wpływ na pracę i decyzje rady nadzorczej,
- zdominowanie zarządu przez akcjonariusza większościowego. W takim przypadku może dochodzić do blokowania swonody działania Zarządu przez akcjonariusza dominującego.
Akcjonariusze indywidualni
W grupie tej można wyodrębnić dwie podgrupy:
- właściciele kontrolnych pakietów akcji
- druga grupa – będący założycielami firmy.
Druga grupa jest szczególnie uprzywilejowana, gdyż założyciel firmy zawsze będzie próbował dominować i narzucać swoją koncepcji strategii i działania firmy.
Respektowanie praw akcjonariuszy mniejszościowych ma duże znaczenie nie tylko z punktu widzenia tych akcjonariuszy, ale również rozwoju rynku kapitałowego. Mimo, że akcjonariusze mniejszościowi mogą być liczni, to jednak najczęściej nie mają dużego wpływu na to, jakie działania są ppodejmowane,